Gmina Krzymów wspólnie z Nadleśnictwem Konin podjęła
działania mające na celu pogodzenie gospodarczych, krajobrazowych i społecznych
funkcji lasu w kompleksie „Złota Góra”. Wypracowany sposób gospodarowania
zmierza do zachowania nie tylko trwałości lasu, ale również zachowania walorów
krajobrazowych i turystycznych na danym terenie.
Po raz kolejny
pojawiają się pytania dotyczące działań konińskich leśników, związane z
prowadzoną gospodarką leśną w lasach gospodarczych w okolicy Złotej Góry.
Świadczy to nie tylko o coraz większym zainteresowaniu otaczającą nas przyrodą,
ale również o niezrozumieniu pracy leśnika.
Jak
dowiadujemy się od konińskich leśników, prowadzona przez nich gospodarka leśna
opiera się na podstawowym akcie prawnym, jakim jest ustawa z dnia 28 września
1991 r. o lasach. Mówi ona o zarządzaniu lasami oraz o prowadzeniu trwałej
zrównoważonej gospodarki leśnej. To właśnie w oparciu o tę ustawę Nadleśnictwo
Konin realizuje zadania związane z gospodarką leśną, według zatwierdzonego przez ministra środowiska „Planu
Urządzenia Lasu Nadleśnictwa Konin na okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia
2026 r.”.
Od
razu wyjaśniamy, że plan ten to zbiór szczegółowych wytycznych oraz zaleceń,
konsultowanych społecznie, stworzony przez wyspecjalizowane biura zajmujące się
urządzaniem lasów. Ów „leśny poradnik” dokładnie określa zasady działania, a więc co, kiedy, gdzie i jak wykonać,
aby zachować nasze lasy dla następnych pokoleń, w jeszcze lepszej kondycji oraz
utrzymać ich nieprzeceniony wpływ na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki
życia i zdrowia człowieka, a także na równowagę przyrodniczą.
Zgodnie z wyżej wymienionym planem, Nadleśnictwo Konin wykonuje pracę
na terenie swojego działania, w tym również pracę w „lasach złotogórskich”.
To właśnie tam w najbliższym czasie realizowane będą zgodnie ze sztuką leśną
zadania hodowlane, mające na celu stopniową przebudowę ponad 100-letnich
monokultur sosnowych. Zadania te zmierzają do stworzenia drzewostanu o składzie
gatunkowym zgodnym z siedliskiem, tj.: 70% sosna zwyczajna, 20% dąb
bezszypułkowy i 10% buk zwyczajny. W ten
sposób powstanie las, który będzie bardziej odporny na działanie różnych
szkodników, a także szczególnie w ostatnich latach zauważane zmienne warunki
klimatyczne.
Realizacja prac związanych z
pozyskaniem drewna w ponad 100-letnich drzewostanach sosnowych, które w tym
wieku zaczynają przecież stopniowo zamierać, jest konieczna. W przeciwnym
razie, przy zaniechaniu lub opóźnieniu wskazanych działań, stan sanitarny lasu
pogorszy się, drzewa zaczną stwarzać realne zagrożenie dla osób odwiedzających
Złotą Górę, a konsekwencją ostateczną może być, całkowity rozpad drzewostanu.
Skutki mogą być nieodwracalne, na czym ucierpi nie tylko aspekt krajobrazowy,
ale przede wszystkim lokalny ekosystem, do czego nie można dopuścić.
Aby zobrazować jak w ostatnich
latach zmienia się las ze względu na panujące warunki Nadleśnictwo Konin porównało
ilość drewna pozyskanego w ramach różnego rodzaju cięć sanitarnych. Cięcia
sanitarne to prace polegające na usuwaniu drzew zamierających, opanowanych
przez patogeny lub całkowicie zamarłych i mają na celu poprawę stanu
sanitarnego drzewostanu. W ramach tych
cięć pozyskało w 2019 r. ok. 7.600 m3 drewna natomiast już w 2020 r.
ok. 10.500 m3, co stanowi blisko 20% całkowitej masy drewna do
pozyskania w danym roku. Tak duże ilości drewna pozyskiwane w ramach cięć
sanitarnych świadczą o ciągłej pracy leśników zmierzającej do zachowania
trwałości lasów oraz o potrzebie zmian w drzewostanach, aby jeszcze bardziej
podnieść ich odporność na zmieniające się warunki klimatyczne.
W drzewostanach gospodarczych wszystkie
prowadzone zabiegi hodowlane i ochronne zmierzają do zachowania trwałości
lasów, kształtowania równowagi w ekosystemach leśnych, podnoszenia naturalnej
odporności drzewostanów oraz zapewnienia bezpieczeństwa dla osób je odwiedzających.
Pozyskane przy tym drewno trafia do mieszkańców oraz przedsiębiorców i służy w
ten sposób zabezpieczeniu naszych codziennych potrzeb, jak również rozwojowi
gospodarczemu. Dzięki temu mamy w domu drewniane stoły, krzesła, drzwi, schody,
meble i mnóstwo innych przedmiotów, z których codziennie korzystamy.
Leśnicy nieustannie powtarzają, że ich działania są
ukierunkowane na zapewnienie zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji
lasów, w tym bardzo ważnej funkcji społecznej. Trudno się z tym nie zgodzić,
widząc jak w lasach powstaje coraz więcej ścieżek edukacyjnych, modernizowane
są miejsca postojowe oraz tworzone są nowe obiekty turystyczne dla
odwiedzających lasy.
Jednym z takich obiektów jest
ścieżka edukacyjna zrealizowana przez gminę Krzymów oraz Nadleśnictwo Konin, biegnąca
wzdłuż drogi leśnej prowadzącej od strzelnicy w Potażnikach w kierunku na Złotą
Górę. Dzięki bardzo dobrej współpracy gminy i Nadleśnictwa powstała ścieżka, z
której korzystać będą wszyscy odwiedzający ten kompleks leśny.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom
społeczeństwa, Waldemar Kubiak, nadleśniczy Nadleśnictwa Konin, podjął decyzję
o zmianie sposobu przebudowy lasu w bezpośrednim sąsiedztwie wskazanej ścieżki.
Aby pogodzić potrzeby gospodarcze, przyrodnicze i społeczne, zabieg hodowlany tzw.
rębnię zupełną pasową, decyzją nadleśniczego, zamieniono na rębnię stopniową. Taki
sposób przebudowy polega na wykonywaniu w drzewostanie na tej samej powierzchni
„roboczej” różnego rodzaju cięć odnowieniowych (w tym także zupełnych na małych
powierzchniach). Działanie to ma doprowadzić do nierównomiernego, rozłożonego w
czasie odnowienia drzewostanu.
Decyzja
ta świadczy o tym, że w lesie nie ma schematów, a najcenniejsza u leśnika jest
wyobraźnia i umiejętność przewidywania skutków własnych działań. Biorąc pod
uwagę cały szereg czynników, zarówno przyrodniczych, jak i prawnych, związanych
ze zmianą sposobu postępowania w danym drzewostanie, potwierdza się teza, że do
prowadzenia prawidłowej gospodarki leśnej nie wystarcza tylko wiedza
„książkowa”, ale przede wszystkim doświadczenie.
Często zdarza się, że leśników wykonujących
rzetelnie swoje obowiązki przedstawia się w „złym świetle”. To przekłada się na
błędny odbiór ich działań przez społeczeństwo, a co za tym idzie brak
zrozumienia dla podejmowanych działań gospodarczych. Zadaniem leśników jest
prowadzenie w lasach zrównoważonej gospodarki leśnej, która polega na godzeniu
wszystkich funkcji lasu, w tym również dostarczania drewna na polski rynek.
Na koniec jeszcze kilka „suchych”
faktów: dzięki zaangażowaniu leśników powierzchnia leśna naszego nadleśnictwa
zwiększyła się z 12.846,78 ha w 2007 r.
do 13.225,27 ha w 2017 r. tj. o 378,49 ha, średni wiek wzrósł z 62 lat w
2007 r. do 62 lat w 2017 r., przeciętna zasobność drzewostanów na 1 ha wzrosła z
224 m3 w 2007 r. do 241 m3 w 2017 r., tj. o 17 m3/ha a to bezpośrednio przekłada się
na łączny zapas na powierzchni leśnej w wysokości 3.189.881m3, gdzie
dla porównania w 2007 r. wynosiła 2.881.708 m3.
Może następnym razem myśląc o lesie i
pracy leśników, pomyślimy nie tylko o „wycinaniu”, ale przede wszystkim o
pielęgnowaniu, ochronie i kształtowaniu przez nich naszych lasów, w taki sposób
aby pozostawić je przyszłym pokoleniom w jeszcze lepszym stanie i kondycji.
Zaufajmy im!