13 stycznia w Warszawie w obecności Jacka Bogusławskiego, członka Zarządu Województwa Wielkopolskiego podpisano z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej umowę na dofinansowanie projektu LIFE AFTER COAL PL – niezwykle ważnego dla Wielkopolski Wschodniej.
Zgodnie z nią zagwarantowany zostanie wkład w wysokości ponad 28 mln zł wsparcia krajowego dla Wielkopolski, co stanowić będzie 35% wartości projektu. Finansowanie projektu z NFOŚiGW w ww. wysokości stanowi uzupełnienie montażu finansowego dla przyznanych środków unijnych w wysokości ponad 51 mln zł (60% wartości projektu), na które już w grudniu 2022 r. Marek Woźniak, marszałek województwa wielkopolskiego podpisał umowę dotacyjną z Europejską Agencją Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA), działającą na mocy uprawnień przekazanych przez Komisję Europejską. Pozostałe 5% kosztów kwalifikowanych w montażu finansowym projektu będzie stanowiło wkład własny instytucji zaangażowanych w projekt.
Wartość całego budżetu projektu LIFE AFTER COAL PL to około 85 mln zł (18 mln EURO), z czego 95% wsparcia pochodzi z ww. instytucji finansujących realizację projektu.
Program LIFE jest instrumentem finansowym Unii Europejskiej poświęconym wyłącznie współfinansowaniu projektów służących ochronie środowiska oraz działaniom łagodzącym i adaptacyjnym do zmian klimatu. Głównym jego celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki prośrodowiskowej i proklimatycznej, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań.
Główne działania projektu LIFE AFTER COAL PL dotyczą zbudowania potencjału dla realizacji Strategii Neutralności Klimatycznej – Wielkopolska Wschodnia 2040 i przygotowania mechanizmów zarządzania dla zapewnienia neutralności klimatycznej regionu w 2040 roku. Strategia Neutralności Klimatycznej określa politykę Samorządu Województwa Wielkopolskiego ukierunkowaną na osiągnięcie na poziomie regionalnym unijnych celów klimatycznych, wynikających bezpośrednio z dokumentów UE takich jak: Europejski Zielony Ład, Pakiet: Gotowi na 55, Czysta Planeta oraz Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu.
–Ważnym aspektem projektu LIFE AFTER COAL będzie postawienie na neutralne dla klimatu nośniki energetyczne oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych, a także na poprawę efektywności energetycznej. Jest to zgodne z nadrzędnym celem procesu sprawiedliwej transformacji w Wielkopolsce Wschodniej, jakim jest osiągnięcie do 2040 r. neutralności klimatycznej Wielkopolski Wschodniej, uwzględniającej także potrzeby grup społecznych zagrożonych wykluczeniem i marginalizacją – powiedział Maciej Sytek, pełnomocnik Zarządu Województwa Wielkopolskiego ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej.
Efektem działań objętych projektem LIFE AFTER COAL PL będzie przede wszystkim redukcja emisji gazów cieplarnianych i poprawa jakości powietrza, rozwój i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz zwiększenie efektywności energetycznej. Te wszystkie cele i zadania będą elementem procesu sprawiedliwej transformacji regionu Wielkopolski Wschodniej, tj. transformacji sprawiedliwej społecznie, ekonomicznie, gospodarczo i przyrodniczo.
Jak podkreśla dalej Maciej Sytek – nasz projekt doskonale wpisuje się w te założenia, jak również w koncepcję procesu sprawiedliwej transformacji Wschodniej Wielkopolski w kontekście walki z globalnym ociepleniem i zmianami klimatycznymi.
W ramach projektu LIFE AFTER COAL PL nastąpi również wzmocnienie organów administracji samorządowej m.in. poprzez powołanie doradców klimatycznych czy stworzenie baz danych i systemów IT do ocen energetycznych. Planowane jest także przygotowywanie projektów termomodernizacyjnych nieruchomości i raportowanie wyników. Samorządy zostaną także wyposażone w wiedzę dotyczącą skutecznego sięgania po dedykowane środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
– Doradcy klimatyczni zatrudnieni w ramach projektu LIFE w gminach i powiatach mają za zadanie wskazać z jakich działań dotyczących wykorzystania odnawialnych źródeł energii mogą skorzystać osoby indywidualne i przedsiębiorcy, aby np. ocieplić swój dom lub zakład pracy – czy ma to być Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, inne Fundusze Europejskie dla Wielkopolski czy być może np. program Czyste Powietrze – wskazał Maciej Sytek.
Projekt LIFE AFTER COAL PL realizowany będzie w konsorcjum, w którym Beneficjentem Koordynującym jest Województwo Wielkopolskie, a Współbeneficjentami: Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie, Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego S. A., 30 gmin, 3 powiaty, Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, Fundacja Instytut Zielonej Przyszłości, PPNT Fundacja UAM, Stowarzyszenie Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych, Izba Gospodarcza Wielkopolski Wschodniej oraz partnerzy zagraniczni: Platform Brown to Green (Bułgaria) i University of Flensburg CoalExit (Niemcy). Partnerami Wspierającymi będą: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Rolnictwa, Środowiska i Ochrony Klimatu Brandenburgii, Kraj Związkowy Dolnej Saksonii, Fundacja WWF Polska, Miasto i Gmina Pleszew.
Projekt LIFE AFTER COAL w swoim założeniu ma być realizowany w okresie od 1 stycznia 2023 r. – 31 grudnia 2031 r. (9 lat).