W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Szczegółowe informacje znajdują się w POLITYCE PRYWATNOŚCI I WYKORZYSTYWANIA PLIKÓW COOKIES. X
Browar od 4 stycznia 24

Artykuły

Co musimy wiedzieć o nerkach?

2023-10-10 10:21:08
Co musimy wiedzieć o nerkach?

Mimo że świadomość społeczeństwa, dotycząca konieczności dbania o nerki jest coraz większa, nadal nie wystarcza, aby powstrzymać epidemię przewlekłej choroby nerek. Na świecie schorzenie to w różnych stadiach dotyczy około sześciuset milionów osób. Statystyki w Polsce też nie brzmią optymistycznie. Na dolegliwości związane z nerkami narzeka aż cztery miliony pacjentów. Oznacza to, że co dziesiąty Polak ma chore nerki! Niestety, wiele osób dowiaduje się o swej chorobie zbyt późno. Przeważnie wtedy, gdy nie można już uniknąć leczenia dializami i transplantacją. Dlatego też warto zadać sobie kilka pytań i dowiedzieć się, co każdy z nas powinien wiedzieć o nerkach. O pomoc poprosiliśmy specjalistę w tej dziedzinie, nefrologa Jacka Jędro, ordynatora Oddziału Chorób Nerek i Dializoterapii w konińskim szpitalu.


– Jaką funkcję w naszym organizmie pełnią nerki?

– Nerki to dwa narządy wielkości pięści, umiejscowione po obu stronach dolnej części kręgosłupa. Pełnią rolę systemu filtrującego, przez który u każdego człowieka przepływa codziennie około 180 litrów krwi, produkując średnio 1,0-2,5 litra moczu. Wydalają zbędne produkty przemiany materii, nadmiar płynów, soli i różnych toksyn. Nie tylko regulują gospodarkę wodną i elektrolitową, ale także produkują i aktywują ważne hormony. Renina na przykład bierze udział w regulacji ciśnienia krwi, erytropoetyna wspomaga tworzenie nowych czerwonych krwinek w szpiku kostnym.


– Jakie są główne choroby dotyczące nerek i jakie czynniki ryzyka powodują przewlekłą chorobę nerek?

– Najczęstszymi schorzeniami dotykającymi nerki są: zakażenia układu moczowego, kamica dróg moczowych oraz przewlekła choroba nerek. Przewlekła choroba nerek (PChN) jest zespołem chorobowym, charakteryzującym się powolnym, postępującym i niestety nieodwracalnym pogorszeniem funkcji nerek. W trakcie rozwoju choroby liczba prawidłowo funkcjonujących kłębuszków w nerkach maleje, w konsekwencji stopniowo pogarszają się funkcje nerek – wydalnicza, wydzielnicza i metaboliczna. Dwie główne przyczyny przewlekłej choroby nerek to cukrzyca i nadciśnienie tętnicze. Cukrzyca występuje, kiedy poziom cukru we krwi jest za wysoki i powoduje uszkodzenie wielu narządów (w tym nerek), w nadciśnieniu dochodzi do zwiększenia ciśnienia wywieranego przez krew na ściany naczyń krwionośnych, taki stan również sprzyja uszkodzeniu nerek. Do innych stanów wpływających niekorzystnie na nerki, przyspieszających postęp niewydolności nerek, należą: nawracające zakażenia dróg moczowych, kamica dróg moczowych, wady wrodzone nerek, kłębuszkowe choroby nerek, schorzenia autoimmunologiczne (na przykład toczeń układowy). Innymi, nie mniej ważnymi czynnikami przyspieszającymi progresję niewydolności nerek są: otyłość, palenie tytoniu, niewłaściwa dieta, leki, starszy wiek (miażdżyca naczyń).

– W jaki sposób można wykryć przewlekłą chorobę nerek?

– W początkowych stadiach niewydolności nerek pacjent poza uczuciem ciągłego zmęczenia lub oddawaniem moczu w nocy przez długi czas nie odczuwa wyraźnych niepokojących symptomów. Objawami, z którymi należy udać się do lekarza są: zmiany w wyglądzie moczu – obecność krwi, pienienie się moczu, zmiana jego koloru na bardzo ciemny lub jasny, nieprzyjemna woń czy zmętnienie; zmiany w oddawaniu moczu – częste oddawanie moczu w nocy, bardzo duża lub znacznie ograniczona ilość oddawanego moczu bez względu na ilość przyjętych płynów; obrzęki obwodowe, nadciśnienie tętnicze.

Ze względu na często wieloletni, bezobjawowy przebieg przewlekłej choroby nerek istotną rolę w jej wykrywaniu odgrywają okresowe badania profilaktyczne. Badaniem uznawanym za najlepsze w ocenie czynności nerek jest ocena eGFR na podstawie stężenia kreatyniny we krwi (z uwzględnieniem wieku, masy ciała i płci badanej osoby). Parametrami przydatnymi w diagnostyce chorób nerek są między innymi: badanie ogólne moczu, stężenie sodu, potasu, fosforu nieorganicznego, wapnia, morfologia krwi, poziom kwasu moczowego oraz wskaźnik ACR – pozwalający na wczesne wykrycie uszkodzenia bariery filtracyjnej nerek. Uzupełnieniem badań laboratoryjnych są badania obrazowe. Jednym z nich jest USG, które obrazuje morfologię i wielkość nerek oraz ewentualne w nich zmiany, np. guzy, kamienie, torbiele, ujawnia zaburzenia odpływu moczu. Bardziej dokładnymi badaniami są tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny. O konieczności ich wykonania decyduje lekarz.

– Jakie są możliwości leczenia tej choroby?

– W terapii przewlekłej choroby nerek bardzo dużą rolę odgrywa prawidłowe leczenie chorób z nią współistniejących. Ważna jest terapia nadciśnienia tętniczego, prawidłowe wyrównanie cukrzycy, leczenie zaburzeń lipidowych. Wskazane jest rzucenie palenia tytoniu, redukcja masy ciała w przypadku nadwagi czy otyłości i regularna aktywność fizyczna. W razie konieczności stosuje się leki zmniejszające utratę białka z moczem, wyrównuje zaburzenia wodno-elektrolitowe, podaje leki diuretyczne oraz leczy zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Z uwagi na zwiększenie podatności na zakażenia u chorych z zaawansowaną przewlekłą chorobą nerek zaleca się szczepienia ochronne, zwłaszcza przeciw grypie i pneumokokom. Zalecane jest również szczepienie przeciw WZW typu B. W stadium schyłkowej niewydolności nerek konieczne może być leczenie nerkozastępcze lub zgłoszenie chorego do zabiegu transplantacji nerki. W procesie diagnostyczno-terapeutycznym przewlekłej choroby nerek nieocenioną rolę odgrywają lekarze POZ. To oni w pierwszej kolejności oceniają zgłaszane przez chorego dolegliwości, zlecają wykonanie badań podstawowych (kreatynina z eGFR, mocz badanie ogólne czy USG jamy brzusznej). To najczęściej oni jako pierwsi stawiają podejrzenie czy wstępną diagnozę PChN.

To oni wreszcie kierują chorego do specjalistycznej poradni nefrologicznej, gdzie lekarz nefrolog kontynuuje rozpoczęty proces diagnostyczno-terapeutyczny.

– Dziękuję za rozmowę.


Śledź nas na