Szachy mają swoją długą i fascynującą historię, która sięga
wczesnego średniowiecza. Istnieje wiele teorii na temat ich pochodzenia, ale
większość badaczy jest zgodnych, że gra wywodzi się z Indii. Szachy nosiły
wtedy nazwę „chaturanga” i były grą wojenną, w której uczestnicy poruszali się
po planszy figurami reprezentującymi różne oddziały armii. Gra dotarła potem do
Persji i przekształcona została w „szatrang”, a następnie trafiła do Europy,
gdzie przyjęła obecną formę.
W średniowiecznej Europie szachy były popularne wśród
arystokracji i intelektualistów. W XVI wieku zaczęto opracowywać pierwsze
zagrania, które wykorzystywane są do dziś przez graczy na całym świecie. Szachy
przekształciły się w zorganizowaną dyscyplinę sportową, a od 1886 roku zaczęto
organizować oficjalne mistrzostwa świata.
Dlaczego warto grać w szachy?
Szachy to przede wszystkim doskonały trening dla mózgu,
który rozwija zdolności analityczne, koncentrację, pamięć i zdolność
rozwiązywania problemów, co przydaje się również w życiu codziennym. Gra ta
uczy również strategicznego myślenia. Wyzwala nie tylko kreatywność, ale także
poprawia naszą cierpliwość oraz koncentrację. Dzięki szachom możemy skupić całą
uwagę na jednym zadaniu czy zwiększyć swoją odporność na stres. Gra w szachy,
szczególnie na wysokim poziomie, jest dość wymagająca mentalnie, a zawodnicy
muszą radzić sobie z emocjami. Ważną kwestią jest również społeczność
szachistów, dzięki której możemy nawiązywać nowe znajomości i spotkać osoby o
podobnych zainteresowaniach.
Kamil Szadkowski, trener UKS Smecz Konin, zauważył, że jedną
z głównych pobudek do nauki gry w szachy jest element rywalizacji. – Szachy jak
każda dyscyplina sportu to rywalizacja, a zawodnicy uwielbiają wygrywać. Często
też młodzi ludzie, którzy grają w szachy, radzą sobie lepiej w szkole, ponieważ
dzięki trenowaniu koncentracji, łatwiej jest się im skupić na zajęciach –
tłumaczył.
Czy szachy są łatwe do nauczenia?
Mimo że szachy nie wymagają wysiłku fizycznego w takim samym
sensie jak piłka nożna czy lekkoatletyka, to jednak są one bardzo wymagające pod
względem mentalnym. Zawodnicy często muszą posiadać ogromną odporność na stres,
doskonałą koncentrację i zdolność szybkiego podejmowania decyzji. Jednak czy
łatwo jest się ich nauczyć? – Nauczyć się grać w szachy jest bardzo łatwo.
Nauczyć się dobrze grać w szachy jest już trudno. Prowadząc zajęcia dla dzieci
w wieku 5/6 lat, są one w stanie nauczyć się podstaw po paru lekcjach. Uczyłem
też seniorów powyżej 80. roku życia i oni również rozumieli tę grę, także w
każdym wieku można zacząć naukę – mówi Kamil Szadkowski.
Na poziomie podstawowym są one stosunkowo łatwe do nauczenia.
Zasady poruszania się figur są intuicyjne, a sama gra polega na logicznym
myśleniu i przewidywaniu ruchów przeciwnika. Nauka podstawowych zasad może
zająć zaledwie kilka godzin, ale warto dodać, że gra w szachy staje się
bardziej interesująca, gdy zaczniemy zgłębiać różne strategie i zagrania. Zrozumienie
bardziej zaawansowanych zasad wymaga praktyki i poświęcenia, ale to właśnie
takie aspekty sprawiają, że szachy są tak wciągające i nieprzewidywalne. Im
więcej czasu poświęcamy na grę, tym lepszymi graczami się stajemy i czerpiemy z
nich większą satysfakcję.
Kamil Szadkowski podkreśla, że każdy instruktor twierdzi, że
metoda nauki gry w szachy jest jedna. – Bierzesz książkę do ręki i się uczysz.
Czasami jednak wystarczy mieć kolegę czy koleżankę, z którymi można pograć. Czy
można nauczyć się szachów samemu w zaciszu domowych? Zdecydowanie. Czas
pandemii dużo zmienił w tej kwestii, bo wszystko przeniosło się praktycznie do
internetu i teraz mamy aplikacje i strony, które ułatwiają nam naukę również w
języku polskim. Jedni z najlepszych szachistów nie korzystali z książek lub trenowali
głównie przy użyciu komputera. Jeśli chodzi jednak o naukę dzieci, lepiej
używać standardowej szachownicy, żeby odciągać je od ekranów – tłumaczył.
Sport dla osób w różnym wieku
Szachy to gra łącząca elementy intelektualnego wyzwania,
rywalizacji oraz rozwoju osobistego. Chociaż z początku mogą wydawać się trudne
do nauczenia, to w rzeczywistości każdy może je opanować. Gra w nie ma wiele
korzyści i jest to dyscyplina sportu, w której można rywalizować z najlepszymi,
ale także rozwijać swoje umiejętności. – Szachy to przede wszystkim rozwój
intelektualny, który młodym ludziom pomaga na przykład w nauce w szkole. Stasze
osoby natomiast również powinny uczyć się nowych rzeczy i trenować umysł, a
szachy w tym pomagają – podsumował Kamil Szadkowski.
To jak popularne są szachy można zauważyć również w naszym
regionie. W samym Koninie funkcjonują takie kluby UKS Smecz oraz Hetman, a w
Ślesinie – Gambit. Z Konina wywodzi się także Jan Klimkowski, 59. arcymistrz w
historii polskich szachów, który reprezentuje obecnie drużynę Hetmana GKS
Katowice i odnosi sukcesy na arenie międzynarodowej.