W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Szczegółowe informacje znajdują się w POLITYCE PRYWATNOŚCI I WYKORZYSTYWANIA PLIKÓW COOKIES. X
Browar do 30.12.24

Artykuły

Terapia – droga do odzyskania wolności

2023-08-09 09:36:10
Terapia – droga do odzyskania wolności

Wstyd, obawa, czy… można powiedzieć wszystko. Jak wyrażać emocje, jak nazywać trudne sytuacje, które zdarzają się w naszym życiu? O tym, jak przygotować się do spotkania z psychologiem, kiedy jest „ten moment” i jakie korzyści przynosi terapia rozmawiamy z Renatą Raczyńską, psychoterapeutą, psychotraumatologiem, specjalistą w zakresie psychosomatyki i somatopsychologii.


– Z jakimi problemami zgłaszają się do Pani pacjenci​?

– Najczęściej z problemami związanymi z nastrojem (depresja)oraz z różnymi postaciami zaburzeń lękowych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (m.in. nerwica natręctw).Powodem zgłoszeń jest również załamanie nerwowe, kryzys psychologiczny spowodowany nagłymi, traumatycznymi wydarzeniami życiowymi. Dynamiczny i często nieprzewidywalny charakter relacji człowieka z otoczeniem nierzadko stawia go w sytuacji przekraczającej jego możliwości radzenia sobie. Sytuacja taka spotyka nas w kryzysie. Nagłe zdarzenie, katastrofa, śmierć bliskiej osoby, choroba, przemoc czy epidemia – wszystkie te scenariusze potencjalnie mogą być źródłem kryzysu, a to w połączeniu z indywidualnymi predyspozycjami sprzyja rozwojowi trudności psychicznych.


– Co to jest kryzys psychologiczny?

– To sytuacja szczególna, która przekracza zasoby radzenia sobie w określonym czasie. Najczęstszym objawem kryzysu psychicznego jest załamanie funkcjonowania poznawczo-emocjonalnego człowieka. Doświadczenie lęku, strachu czy wręcz paniki, jak również zmiany nastrojów, irytacja czy przygnębienie. Przedłużające się dysfunkcjonalne reakcje emocjonalne mogą wskazywać na poważne trudności psychiczne lub stany ryzyka rozwoju zaburzeń psychicznych.

Wszyscy doświadczamy czasem takich uczuć, jak smutek, niepokój czy też stres. Zazwyczaj jest to spowodowane problemami osobistymi lub komplikacjami w pracy. W większości przypadków udaje nam się jednak opanować trudne emocje i wszystko jest w porządku, pod warunkiem, że takie sytuacje zdarzają się sporadycznie i nie trwają zbyt długo. Jednak niektóre objawy są niepokojące i powinny skłonić do wizyty u specjalisty.

– Jak możemy rozpoznać ten moment?

– Kiedy nie dajesz sobie rady z codziennością, przeżywasz kryzys emocjonalny i nie radzisz sobie ze stresem. Kiedy towarzyszą ci objawy typu: zaburzenia snu, obniżenie nastroju, ciągłe przygnębienie i smutek, myśli rezygnacyjne, wycofywanie się z aktywności, które wcześniej były źródłem przyjemności. Również nadużywanie substancji psychoaktywnych czy też zachowania nieadekwatne do sytuacji. Ponadto różne dolegliwości niemające przyczyn somatycznych oraz stany podwyższonej czujności i aktywności. Także wtedy, kiedy towarzyszy ci myślenie, że „jest coś z tobą nie tak” i czujesz, że znajdujesz się w sytuacji „bez wyjścia”. To są właśnie sygnały, których nie można zignorować, bowiem niezauważony w porę kryzys będzie się jedynie pogłębiał, a leczenie rozpoczęte we wczesnym etapie sprzyja lepszym wynikom terapii.


– Psychoterapeuta jest dla nas osobą obcą. Jaką możemy mieć pewność, że możemy mu zaufać?

– Psychoterapeuta w czasie terapii przybiera rolę powiernika intymnych przeżyć swojego pacjenta – obaw, lęków i tajemnic. Przez to relacja terapeutyczna przyjmuje formę – tak jak inne pomiędzy pacjentem a leczącym – relacji powierniczej, w której ważną rolę odgrywa zaufanie. Pacjent może w tej relacji powierzać psychoterapeucie to, co jest dla niego intymne, trudne, bolesne. Odbywa się to pod warunkiem, że obdarzy go dostatecznym zaufaniem. Składową, która pozwala pacjentowi całkowicie zaufać psychoterapeucie, jest dostrzeganie i akceptowanie psychoterapeuty w roli lojalnego powiernika wszystkich spraw i tajemnic. Od psychoterapeuty wymaga się, że w swojej pracy będzie wykazywał się taktem, wrażliwością oraz znajomością społecznych reguł postępowania, których przestrzeganie jest podstawą poszanowania pacjenta i utrzymania jego zaufania. Stałe elementy zawodowych kodeksów etycznych to: bycie odpowiedzialnym względem pacjenta, uczciwość, szanowanie pacjenta i dbanie stale o jego dobro. Ponadto odpowiednie kompetencje. Dobry terapeuta stara się także o to, by czas terapii był możliwie jak najkrótszy. Depresja – podobnie jak wszystkie inne zaburzenia psychiczne – pociąga za sobą ograniczenie zdolności do życia w wolności i do podejmowania decyzji. Terapia musi być ukierunkowana na odzyskanie wolności. Zbyt długa terapia uzależnia i może doprowadzić do ponownego ograniczenia wolności. Dobry terapeuta będzie więc w miarę możliwości zachęcał do podejmowania różnych decyzji – zwłaszcza w odniesieniu do celów terapii i interwencji. Cechą dobrego terapeuty jest skromność.


– Czego pacjent powinien oczekiwać od psychoterapeuty?

– Przede wszystkim indywidualnego podejścia. Osoby zwracające się do psychologa oczekują, że zostaną zaakceptowane jako ludzie z naturalnym prawem do godności. Oczekują zrozumienia oraz nieoceniającej postawy (zwłaszcza nieoceniania przyczyn trudności, jeśli leżą one po stronie pacjenta). Liczą na zachowanie poufności informacji na ich temat. Chcą też móc dokonywać wyboru i podejmować decyzje dotyczące ich życia. Bardzo ważna jest neutralność psychoterapeuty, która jest równoznaczna z obiektywizmem i bezstronnością w relacji z pacjentem oraz osób, z którymi pozostaje w jakichś relacjach, a także dystansem względem wewnątrzpsychicznych konfliktów pacjenta. Tak samo jest w przypadku terapii rodzin, terapii małżeńskiej lub terapii pary.


– Jakie korzyści przynosi psychoterapia?

– Osoby z reguły poszukują psychoterapii, gdy mają myśli, uczucia, nastroje i zachowania, niekorzystnie wpływające na ich życie codzienne, relacje i zdolność do cieszenia się życiem. Celem psychoterapii jest polepszenie samopoczucia oraz odzyskanie i wzmocnienie zdrowia psychicznego, pozbycie się lub złagodzenie niechcianych zachowań, przekonań, kompulsji, myśli lub emocji oraz poprawa relacji i umiejętności społecznych. Psychoterapia pomaga osobom zrozumieć zachowania, emocje i pomysły, które przyczyniają się do ich choroby i dowiedzieć się, jak je modyfikować. Pomaga zrozumieć i zidentyfikować problemy życiowe lub zdarzenia – takie jak poważna choroba, śmierć w rodzinie, utrata pracy lub rozwód – które przyczyniają się do ich choroby. Pomaga im zrozumieć, które aspekty tych problemów mogą pacjenci rozwiązać lub poprawić. Terapia pomaga także odzyskać poczucie kontroli i przyjemności w życiu, nauczyć się zdrowych technik radzenia sobie i umiejętności rozwiązywania problemów.


– Jakie są najczęstsze przeszkody w szukaniu pomocy?

– Po pierwsze brak zaufania – jeśli ktoś nie ma zaufania lub ufa specjaliście w bardzo ograniczonym stopniu (bo np. usłyszał negatywne opinie na jego temat od osób ze swego otoczenia lub sam miał kiedyś nie najlepsze doświadczenia z terapeutami). Czasem jednak musi się bardzo wiele wydarzyć, zanim zacznie szukać pomocy – może to np. być silna presja ze strony innych osób. Kolejną, dość osobliwą przeszkodą w szukaniu pomocy jest brak czasu. Zwłaszcza młodzi ludzie brakiem czasu uzasadniają swoją bezczynność w poszukiwaniu rozwiązania problemów psychicznych. Jeśli zepsuje im się samochód, zawsze znajdą chwilę, żeby udać się do warsztatu – ale gdy z nimi samymi jest coś nie w porządku, na próżno szukają luki w swoim terminarzu na niezbędną wizytę u lekarza. Przeszkodą są również: przekonanie, że problemy są nie do rozwiązania; strach przed odsłanianiem swojej duszy przed obcym; obawa, że rozmowy nic nie dadzą; wątpliwości co do fachowości terapeutów; trudność w proszeniu o pomoc (chęć samodzielnego rozwiązywania problemów), a także wstyd i lęk przed napiętnowaniem.


– O czym można mówić, a o czym nie mówić psychoterapeucie?

– Terapeuta podczas spotkania nie zmusza do wyznań, do mówienia o czymś, na co pacjent nie jest gotowy. Nie „wyciąga” tematów, bowiem każdy ma prawo do prywatności i otwarcia się na tyle, na ile jest gotowy w danym momencie. Terapeuta jedynie może zasugerować, które tematy są warte przepracowania. Jednakże, należy pamiętać, że bez omówienia pewnych obszarów życia, bez uświadomienia różnych pułapek psychologicznych, trudno będzie ruszyć z efektywną pracą. Kryzys życiowy to sytuacja, która oprócz tego, że jest niezaprzeczalnym dramatem, ogromną trudnością, może być również szansą na zmianę dla niektórych osób. Daje okazję i możliwość ku temu, aby lepiej poznać samych siebie, dokonać wglądu w swoje emocje, potrzeby, poszerzyć własną samoświadomość i zadbać o siebie pod różnymi względami. Bywa, że kryzys życiowy, którego doświadczamy to ciężar zbyt duży, aby unieść go samemu, bez niczyjej pomocy. Jeśli czujesz, że pomimo starań, zaangażowania, sytuacja problemowa cię przerasta lub po prostu nie chcesz dłużej samemu walczyć z doświadczanym kryzysem, wówczas bez wahania sięgnij po profesjonalne wsparcie, po specjalistyczną pomoc, tak byś mógł poczuć się lepiej.

– Dziękuję za rozmowę.

Terapia – droga do odzyskania wolności
Terapia – droga do odzyskania wolności

Śledź nas na