W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Szczegółowe informacje znajdują się w POLITYCE PRYWATNOŚCI I WYKORZYSTYWANIA PLIKÓW COOKIES. X
Browar 18.06-30.09.2025

Koło

Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi

2025-08-09 07:00:00
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi

Jak ponad 50 lat temu wyglądała gmina Krzymów? Jak żyli wtedy mieszkańcy? Czy wielu dzisiaj może opowiedzieć ciekawostki z 1973 roku? Czy będą chcieli wrócić do czasów nie przez wszystkich dobrze wspominanych? Będzie taka okazja. Przypadkowo odnalazła się Kronika Gminy Krzymów, w której zapisano wiele nieznanych dzisiaj faktów. – Prowadzona była krótko, bo do 1976 roku. Jest to skarbnica wiedzy dla mieszkańców naszej gminy, ale również dla osób, które gdzieś w tym okresie przewijały się, czy ich losy były związane z gminą Krzymów. Pojawiają się tam zdjęcia i nazwiska osób, które miały wpływ na kształtowanie się naszej gminy – mówi Danuta Mazur, wójt Krzymowa. I zapowiada dopisanie kolejnych kart dalszej historii gminy przy pomocy mieszkańców.

Kronika Gminy Krzymów, założona w 1973 roku, została znaleziona przy okazji przygotowań do remontu w Gminnym Ośrodku Kultury w Brzeźnie. – Przekazał nam ją były radny gminny. Uznał, że w GOK-u jest dla niej odpowiednie miejsce. Teraz my przekazaliśmy ją bibliotece w Krzymowie – mówi Krzysztof Kędziora, dyrektor GOK-u w Brzeźnie. – Niniejszą kronikę zaczyna się prowadzić od dnia 1 stycznia 1973 roku. Data ta wiąże się z utworzeniem i powołaniem gminnych organów władzy i administracji państwowej. W niej odzwierciedlona będzie działalność Gminnej Rady Narodowej i naczelnika gminy oraz zjawisk mających wpływ na rozwój gospodarczy i kulturalny terenu. Ukazuje sylwetki ludzi, którzy swą pracą zawodową i społeczną przyczyniają się do rozwoju gminy. Dzięki kronice młode pokolenie będzie mogło lepiej poznawać pracę, historię i zaangażowanie środowiska, dzień wczorajszy i dzisiejszy swojego terenu, plany rozwoju na przyszłość – czytamy na pierwszych stronach kroniki.

Co zapisano w księdze?

Jaka dalej jest jej zawartość? 1 stycznia 1973 roku utworzono Urząd Gminy i Gminną Radę Narodową. W skład GRN wchodziły wtedy 54 osoby, w większości rolnicy, później po wyborach już 35. Dzisiaj Rada Gminy Krzymów ma 15 radnych. Jak wyglądała wtedy sama gmina Krzymów? Graniczyła z gminą Kramsk, Tuliszków i Władysławów (powiat turecki), gminą Kościelec (powiat kolski) i miastem Konin. Jej obszar wynosił 9262 ha, który zamieszkiwało 6.141 osób. Z rolnictwa utrzymywało się wtedy 54,9 procent mieszkańców. Już ponad 50 lat temu w gminie było 7 jednostek OSP, działały 3 Koła Gospodyń Wiejskich (72 panie), funkcjonowało 7 szkół podstawowych (w Krzymowie, Brzeźnie, Borowie, Głodnie, Paprotni, Smólniku i Szczepidle). Już w 1973 roku planowano budowę gminnego ośrodka rekreacyjno-sportowego w Krzymowie, a na ten cel 12 rolników przekazało nieodpłatnie ziemię. Zlecono także opracowanie projektu budowy wodociągu w Krzymowie i Paprotni. Podjęto też wniosek o budowę Gminnego Ośrodka Kultury na bazie sali OSP w Krzymowie. Na terenie gminy jeszcze przed rokiem 1973 powstały instytucje usługowe dla mieszkańców – poczta, punkt skupu żywca, magazyny nawozowe, paszowe, opałowe, zakłady gastronomiczne, piekarnia, mieszalnia pasz, zakład betoniarski, zakład stolarski, punkt fryzjerski, wypożyczalnia sprzętu domowego. Na terenie gminy było 12 sklepów (w wielu przypadkach mieściły się w prywatnych budynkach). W 1973 roku pobudowano jeden pawilon sklepowy, drugi w budowie oddano rok później. Mieszkańcy mogli korzystać też z ośrodka zdrowia, który do 1973 roku mieścił się w domu prywatnym i miał przez to ograniczone możliwości lecznicze. Nowy obiekt posiadał gabinet ogólny, zabiegowy i stomatologiczny.

Wybudowali 14 wiat przystankowych

1974 był rokiem czynów społecznych z okazji 30-lecia powstania Polski Rzeczpospolitej Ludowej. Głównym zadaniem, które stało wtedy przed urzędem gminy i „całym aktywem gminnym” było uporządkowanie terenu wzdłuż trasy E-8. W związku z tym wybudowano na odcinku Krzymów-Paprotnia 14 wiat przystankowych, rozebrano 26 walących się budynków, założono 26 tysięcy metrów bieżących płotów, w Krzymowie na ulicy pojawiły się kwiatony, mieszkańcy remontowali i budowali drogi. W tym roku oddano do użytku kilka nowych obiektów, m.in. lecznicę dla zwierząt w Krzymowie, pawilon przemysłowy oraz kiosk spożywczy w Teresinie, a także nową zlewnię usprawniającą skup mleka. W Brzeźnie otwarto motel „Stary koń”. – Jest to budowla w stylu staro-słowiańskim. Obiekt spełnia rolę zakładu gastronomicznego i hotelu. Pobudowany jest z myślą o turystach zagranicznych, których coraz to więcej uczęszcza trasą E-8 – czytamy w kronice o zajeździe znanym swego czasu chyba wszystkim mieszkańcom powiatu.

405 mieszkańców uczestniczyło w czynie

Rok 1975 w kronice rozpoczęto niedzielą czynu partyjnego, w którym wzięło udział 405 mieszkańców. W jego ramach nawieziono i zniwelowano ziemię na placu przyszłego boiska sportowego w Krzymowie, wykopano rów odwadniający – 100 m, naprawiono 5 km dróg i pomalowano ogrodzenie szkoły w Smólniku. Tego roku na terenie gminy intensywnie rozwinęło się budownictwo indywidualne – oddano do użytku 24 budynki mieszkalne o wysokim standardzie, a w 23 przeprowadzono remonty generalne. Wybudowano 18 budynków inwentarskich i 8 stodół, a 21 zmodernizowano. – Podniosła się estetyka wsi dzięki założeniu nowych elewacji na 36 budynkach i założeniu 5.600 mb. ogrodzenia – czytamy. Zarząd OSP w Krzymowie w tym czasie modernizował i rozbudowywał strażnicę. W nowym obiekcie planowano garaże, świetlicę i bibliotekę.

Ostatnia informacja o milicji

21 marca 1976 roku odbyło się głosowanie na posłów i radnych Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koninie. Gminę w radzie reprezentowały dwie osoby. – 15 maja 1976 roku na terenie Krzymowa oddano do użytku bar gastronomiczny . Oddanie powyższej inwestycji poprawi asortyment dań i kulturę ich spożycia. Sam obiekt jest pięknym akcentem architektonicznym we wsi – pisano w kronice. Ostatnią zapisaną kartą jest informacja o oddaniu do użytku nowo wybudowanej siedziby Milicji Obywatelskiej. – Do tego czasu posterunek MO mieścił się w zniszczonym pałacu w Brzeźnie. Otrzymanie nowego obiektu w bardzo dużym stopniu poprawiło warunki pracy funkcjonariuszy – czytamy w kronice.
Wszystko wskazuje na to, że w kronice zostaną dopisane kolejne lata . – To bardzo ciekawa historia, wobec czego podjęłam decyzję, aby rozmawiać z ludźmi, zbierać wiedzę dotyczącą tej gminy z różnych źródeł. Jeśli państwo mają jakąkolwiek wiedzę, że były w tym okresie do dnia dzisiejszego jakieś ważne wydarzenia, to postanowiliśmy spisywać te informacje okresami. Mamy już osobę, której chcemy powierzyć prowadzenie tej kroniki, odtworzenie najważniejszych wydarzeń poszczególnych lat – mówi Danuta Mazur. – Oczywiście początkowo będziemy jakby na brudno spisywać te rzeczy, żeby później czegoś nie pominąć.

Wiedza z archiwum

Pod uwagę będzie brana także wiedza z archiwum gminy. – Przeglądając uchwały, które zostały przez Radę Gminy Krzymów podejmowane, będzie wiadomo, jakie ważne rzeczy się działy, wymagające podjęcia uchwał. Jak kształtowała się i jak zmieniała się gmina Krzymów przez te lata. Miałam okazję rozmawiać z osobami, które tak retrospektywnie spojrzały na ten czas. Mówią, że tu zaszły diametralne zmiany i są tu bohaterowie tych zmian. Wobec czego trudno byłoby ich pominąć. Im więcej osób zaangażuje się, będzie chciało przekazać swoją wiedzę, tym ta kronika będzie wartościowsza i bogatsza – mówi wójt.

Można kontaktować się z dyrektorem

Osoby, które chciałyby włączyć się w uzupełnianie kroniki mogą kontaktować się z Agatą Kordylewską, dyrektor Biblioteki Publicznej w Krzymowie, w której znajduje się wspomniana księga. – Każda osoba zainteresowana, która chciałaby do niej zajrzeć, ma takie prawo. Chcemy, żeby księga była uzupełniana na bieżąco jak najlepiej i najpełniej. Pamiętających te najdawniejsze dzieje gminy jest coraz mniej, więc pamięć o tych ważnych sprawach jest też coraz mniejsza. Dlatego trzeba działać bez zwłoki – mówi Danuta Mazur.


Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Kronika sprzed ponad 50 lat odnaleziona. Mieszkańcy dopiszą kolejne karty księgi
Milena Fabisiak

Śledź nas na

Komentarze

Autor:
Treść komentarza:

Wybierz obrazek na którym narysowany jest dom:





Pamiętajmy o lokalnych bohaterach
Czy jest coś w kronice o Józefie Nowaku?bardzo aktywnym społecznikiem, przed wojną prezesem Stronnictwa Narodowego na powiat koniński, którego szwaby o mało nie zakatowali w czasie wojny. Uczestniczył w pogrzebie Romana Dmowskiego w Warszawie 7 stycznia 1939 jako jeden z kilkudziesięciu przedstawicieli z naszego regionu. Wielki patriota, społecznik a zdaję się że do dziś nie ma żadnej ulicy czy upamiętnienia.
yaprdle
@ciekawe,na pewno jest i to sporo,ale nie ujawnią bo jeszcze wielu żyje i obsiadują wiele znaczących stołków,a niektórzy może i z "darów" KPO obficie korzystają.
ciekawe.
Czy jest coś o mieszkańcach którzy byli zasłużonymi działaczami PZPR,ZSL i TW SB?
Dopiszcie koniecznie dla POtomnych
Za te kłamstwa i obietnice, za te jachty i POłowice obdarowane i te hoteliki wyremontowane oraz te 100 konkretów Narodowi obiecane POlityczny sznur dostaniesz szwabski sługusie.
Pytanie.
Było w tej kronice hasło pt. Niema mięsa niema serka nie kochamy wujka Gierka. Za salceson i pasztecik podpalimy komitecik?