W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Szczegółowe informacje znajdują się w POLITYCE PRYWATNOŚCI I WYKORZYSTYWANIA PLIKÓW COOKIES. X
Browar od 4 stycznia 24

Artykuły

Tętniak – bomba tykająca wewnątrz organizmu

2023-05-16 6:39:50
Tętniak – bomba tykająca wewnątrz organizmu

To bomba tykająca wewnątrz organizmu. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że ją mamy, jednak jeśli pęknie szanse na przeżycie są niewielkie. O tętniaku, zagrożeniach, jakie ze sobą niesie, profilaktyce i leczeniu rozmawiamy z Maciejem Słowińskim, chirurgiem naczyniowym w Klinice Chirurgii Naczyń w Szpitalu Uniwersyteckim w Poznaniu, przyjmującym również w Koninie.


– Panie doktorze, czym jest tętniak aorty?

– Jako chirurg naczyniowy w Klinice Chirurgii Naczyń w Szpitalu Uniwersyteckim w Poznaniu pracuję już od 25 lat. Od początku mojej przygody z chirurgią naczyniową często spotykam się z problemem, jakim są tętniaki. Tętniak to najprościej rzecz ujmując miejscowe, workowate poszerzenie światła tętnicy o co najmniej 50 procent w porównaniu z niezmienionym odcinkiem znajdującym się powyżej. Tętniak może w zasadzie powstać w każdej tętnicy w organizmie. Dlatego możemy spotkać takie patologiczne zmiany np. w tętnicach w mózgu, w tętnicach kończyn górnych oraz dolnych, w największej tętnicy organizmu, czyli w aorcie oraz w tętnicach trzewnych, czyli takich, które znajdują się w jamie brzusznej. W naszej codziennej pracy zawodowej najczęściej zajmujemy się operowaniem chorych z tętniakami aorty w odcinku brzusznym.


– Jakie są przyczyny powstawania tętniaków? Czy w przypadku tętniaka możemy mówić o grupach ryzyka – kto jest najbardziej zagrożony?

– Istnieje wiele teorii, skąd taki tętniak się bierze. Przyjmuje się, że w odcinku brzusznym tętniaki występują 3-8 razy częściej u mężczyzn. Spotyka się je u 4,5 proc. populacji. Czynnikami ryzyka, poza płcią męską są też: wiek, występowanie tętniaków rodzinnie (podłoże genetyczne), nadciśnienie tętnicze, miażdżyca tętnic, choroba niedokrwienna serca, hipercholesterolemia oraz przewlekła choroba obturacyjna płuc. Uważa się, że powstawanie tętniaków ma związek z procesem zapalnym. Zaobserwowano, że szybszy wzrost tętniaków występuje u palaczy tytoniu.

– Dlaczego o tętniaku mówi się, że działa jak cichy zabójca? Czy rzeczywiście nie daje żadnych objawów?

– 20 procent wszystkich tętniaków to tętniaki bezobjawowe. Jeśli tętniak się powiększa, mogą pojawić się różne objawy. Najczęściej chorzy odczuwają uczucie tętnienia w brzuchu, pobolewania w okolicy tętniaka, uczucie pełności po posiłku. Dalszy wzrost tętniaka może powodować ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej promieniujący do podbrzusza, pachwin oraz moszny.

– Jakie są najczęstsze powikłania w przypadku tętniaka?

– Dalszy rozwój choroby może doprowadzić do pęknięcia. Jest to stan bezpośrednio zagrażający życiu. Wskazaniem do operacji są tętniaki, których średnica przekracza 50 mm u kobiet i 55 mm u mężczyzn. Według różnych danych epidemiologicznych 50-80 proc. chorych, u których pęka tętniak umiera od razu. Z tych, co dotrą do szpitala, połowa przeżywa operację.

– Na czym polega profilaktyka tętniaka – diagnostyka?

– Najprostszym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu tego typu schorzenia jest ultrasonografia jamy brzusznej. W tej chwili w naszym kraju istnieje wiele programów przesiewowych, w których możemy wykryć tętniaka. Są to zarówno programy regionalne, jak i ogólnopolskie. Często tętniaki aorty brzusznej wykrywane są przez innych specjalistów w trakcie badania innych narządów (np. urolog badający prostatę). Jeśli już taki tętniak jest zdiagnozowany, to trzeba wykonywać kontrolne badania USG co kilka lub kilkanaście miesięcy w zależności od wielkości tętniaka.


– Jak przebiega leczenie?

– Kiedy już kwalifikujemy chorego do leczenia operacyjnego, zlecamy wykonanie tomografii komputerowej, aby zaplanować odpowiednie leczenie. Niestety, nie ma tabletek na tętniaka. Jedynym sposobem leczenia tętniaka, kiedy już osiągnął odpowiednią wielkość, jest zabieg operacyjny. W zależności od możliwości danego ośrodka, doświadczenia chirurga, stanu chorego oraz budowy anatomicznej możemy podzielić leczenie operacyjne na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza to operacje tradycyjne, gdzie musimy wykonać dosyć duże cięcie na brzuchu i wszyć protezę w miejsce tętniaka. Jest to operacja bardzo duża i obciążająca dla chorego. Drugi typ to operacja endowaskularna. Metoda stosunkowo nowa, stosowana w leczeniu od około 20 lat. W tym przypadku nie musimy wykonywać tak dużego cięcia skóry. Protezę wprowadza się przez tętnice udowe w pachwinach z niewielkich cięć (około 4-5 cm). Jest to procedura, którą można wykonać nawet w znieczuleniu miejscowym. Czasami po takim zabiegu chory jest wypisywany do domu już następnego dnia po operacji. Po zabiegu tradycyjnym czy też małoinwazyjnym chory wraca do normalnego funkcjonowania. Oczywiście musi zostać pod stałą kontrolą chirurga i przechodzi co jakiś czas kontrolne badanie (USG lub tomografię komputerową).

– Dziękuję za rozmowę.


Śledź nas na