Robert Gajda przyjechał do Konina na zaproszenie zarządu Stowarzyszania Aglomeracji Konińskiej. Spotkanie w Domu Zemełki otworzyli prezydent Piotr Korytkowski, prezes zarządu Stowarzyszenia Aglomeracja Konińska oraz wiceprezes Katarzyna Fryza, starosta koniński.
Zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawił możliwości finansowania z programów priorytetowych, które na 2025 rok ma zaplanowane NFOŚiGW. Skierowane są one zarówno do osób indywidualnych (np. Czyste Powietrze, Mój Rower Elektryczny), ale i przedsiębiorców oraz samorządów (np. Gospodarka wodno- ściekowa w aglomeracjach, Kogeneracja powiatowa, Ciepłownictwo powiatowe).
Największym zainteresowaniem uczestników spotkania i jednocześnie najwięcej pytań było o program Czyste Powietrze, który na nowych zasadach zostanie wznowiony 31 marca 2025 roku. Wśród planowanych zmian można się spodziewać wprowadzenia w całej Polsce operatów gminnych; obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy, limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów, dotacje dla rzeczywiście najuboższych, uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji, uproszczenie i przyspieszenie procesu otrzymania i wypłaty dotacji, więcej kontroli firm i beneficjentów, którzy będą przyłapani na nieuprawnionym działaniu.
Jak podkreślił Robert Gajda, reformy te są odpowiedzią na nadużycia, które pojawiały się w poprzednich edycjach programu. – Prace nad zmianami rozpoczęły się w połowie 2024 roku i obejmowały konsultacje z ponad 200 podmiotami – gminami, organizacjami pozarządowymi i mieszkańcami. Dziś zarząd Funduszu zatwierdził reformę i przekazał ją do dalszego procedowania na szczeblu rządowym – wyjaśnił.
Duże zainteresowanie wzbudziła rola gminy jako operatora programu oraz konsekwencje, jakie mogą wyniknąć z nieprawidłowości po stronie beneficjentów lub wykonawców. Uczestnicy pytali, czy operatorzy (czyli np. urzędnicy gminni, doradcy klimatyczni) będą musieli posiadać specjalistyczną wiedzę z zakresu budownictwa. – Zanim operator dokona kontroli, musi otrzymać świadectwo energetyczne, więc nie musi być specjalistą. Będzie się opierał na tym dokumencie. Dodatkowo operatorzy otrzymają narzędzia, które pomogą w weryfikacji, czy wszystkie wymagania zostały spełnione – uspokoił Gajda.
Gorącą dyskusję wywołała także unijna dyrektywa EPBD, która od 2025 roku wprowadza między innymi brak możliwości udzielania dotacji na piece gazowe ze środków publicznych. – Program Czyste Powietrze jest programem ciągłym i w trakcie jego trwania Unia Europejska zmieniła zasady możliwości finansowania pieców na paliwa kopalniane, a takim jest gaz – tłumaczył Robert Gajda.
Spotkanie w Koninie było kolejnym, jakie
Stowarzyszenie Aglomeracja Konińska zorganizowało w zakresie współpracy i
informacji z funduszami ochrony środowiska. Emilia Wasielewska, dyrektorka
biura Stowarzyszenia zapowiedziała kolejne wydarzenia i spotkania dostosowane
do wyzwań i potrzeb samorządów,
doradców klimatycznych oraz mieszkańców z terenu Aglomeracji Konińskiej.
opr. Marcin Szafrański