Portal Przegląd Koniński to wiadomości lokalne z Konina i okolic. Konin, Słupca, Koło i Turek.
Dobra książka to taka, która potrafi nas przenieść w inny świat i wymiar. Przestajemy wtedy myśleć o własnych problemach i utożsamiamy się z jej bohaterami. Powoduje, że tracimy poczucie czasu i w każdej, wolnej chwili po nią sięgamy. Dla wzmocnienia przekazu można tutaj przytoczyć cytat Józefa Czechowicza ,,Kto czyta żyje wielokrotnie. Kto zaś z książkami obcować nie chce, na jeden żywot jest skazany”. Zatem jakie korzyści daje czytanie książek i jak to wpływa na odbiorcę? Na te i inne pytania poprosiliśmy o odpowiedzi Joannę Zawadzką, starszego kustosza z Filii ,,Siódemka” Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koninie.
Zdarza się, że utwory literackie wpływają na rzeczywistość, kształtują postawy, emocje i działania czytelników. I choć zdolność takiego oddziaływania przypisywana jest raczej literaturze pięknej, tekstom filozoficznym czy poezji, to w zasadzie każda książka – również o charakterze poradnikowym – może mieć wpływ na nasze życie.
– Na podstawie danych Biblioteki Narodowej, najgorszy wynik badań w historii czytelnictwa w Polsce w XXI wieku pochodzi z 2008 roku, kiedy wskaźnik wyniósł zaledwie 38 procent. Śledząc fora internetowe dowiedziałam się, iż poziom czytelnictwa w kraju obecnie wzrósł i ma tendencje zwyżkowe. Czy mogłaby Pani zdradzić, jak to wygląda w Koninie?
– Odpowiadając na to pytanie, skupiłabym się bardziej na danych Miejskiej Biblioteki Publicznej, która zarejestrowała w 2023 roku 10.259 aktywnych czytelników, czyli o 620 więcej niż w 2022. Odnotowano również 117.436 odwiedzin w bibliotece ogółem i o 12.220 odwiedzin więcej niż w 2022 roku, co przełożyło się na 238.010 wypożyczeń książek i zbiorów audiowizualnych na zewnątrz oraz 8.727 udostępnień zbiorów na miejscu. Poza tym koninianie nie tylko wybierają rozmaite gatunki literackie, ale też przejawiają odmienne preferencje co do samego sposobu obcowania z literaturą. Zdecydowana jednak większość najchętniej sięga po książki w wersji papierowej, choć wraz z postępującym procesem cyfryzacji na rynku są obecne alternatywy dla tradycyjnej książki. Jedną z nich są e-booki. Nieco mniejszą popularnością cieszą się audiobooki umożliwiające odsłuchiwanie treści książki, zamiast odczytywania.
– Kto więcej czyta: kobiety czy mężczyźni i czym jest to uwarunkowane?
– Zdecydowanie kobiety. Znaczenie ma tutaj też fakt, że w głównej mierze to właśnie one zajmują się wychowywaniem dzieci, co znów wiąże się z czytaniem im książek. Uważam, iż dzięki tej aktywności po prostu nie tracą kontaktu z czytaniem – także dla przyjemności – co jest niewątpliwie zauważalne również już w wieku senioralnym.
– Kiedyś furorę robiła książka pt. ,,Pięćdziesiąt twarzy Greya”, na podstawie której nakręcono film. Odniosła duży sukces, bo 1 sierpnia 2012 roku księgarnia internetowa Amazon.com ogłosiła, iż w Wielkiej Brytanii książkę sprzedano w większej liczbie egzemplarzy niż ostatnią o Harrym Potterze. A co dzisiaj cieszy się podobnym zainteresowaniem?
– Z pewnością cykl ,,Siedem sióstr” autorstwa Lucindy Riley (literatura obyczajowa), cykl sensacyjny Remigiusza Mroza o pani prokurator Joannie Chyłce, ,,Chłopki. Opowieść o naszych babkach” Joanny Kuciel-Frydryszak – to wielowymiarowa, wzruszająca, życiowa, mądra i dopracowana powieść o kobietach, które mogłyby pochodzić z rodu każdego z nas. Natomiast najchętniej czytani autorzy? Jeśli chodzi o literaturę obyczajową wymieniłabym tutaj Katarzynę Michalak, Agatę Przybyłek, Joannę Jax, Lucindę Riley, Kristin Hannah i Danielle Steel. W przypadku zaś literatury sensacyjnej: Remigiusza Mroza, Hannę Greń, Mieczysława Gorzka, Ryszarda Ćwirleja, Harlana Cobena, Charlotte Link i Clive’a Cusslera. Poza tym koninianie najchętniej wybierają książki przygodowe, podróżnicze, o tematyce historycznej, poradniki, przewodniki, a także sensacyjne i kryminalne. Jeśli zaś chodzi o płeć żeńską, zdecydowanie częściej panie sięgają po romanse, utwory biograficzne, poezję i literaturę piękną oraz klasyczną. Mężczyźni zaś gustują w historycznych, popularnonaukowych, fantastyce, horrorach albo literaturze specjalistycznej. A czy wiek może wpływać i kształtować gusty literackie? Oczywiście, że tak. Przykład: uczniowie i studenci – ma to związek z edukacją – stawiają na biografie, poradniki oraz przewodniki.
– Nie ukrywajmy: poziom czytelnictwa w kraju jest, niestety, słaby, choć wciąż zwyżkowy. W związku z tym konieczne jest kontynuowanie lub rozwijanie istniejących już programów m.in. ,,Cała Polska czyta dzieciom”, akcji: zostawianiu książek w miejscach publicznych nazywanych bookcrossingiem, wyprzedaży w bibliotekach, targów książek, spotkań z autorami… Można byłoby tutaj jeszcze długo rzucać pomysłami. A jakie działania skutecznie wdraża MBP w Koninie?
– Liczne m.in. spotkania autorskie, dyskusyjne kluby czytelnicze, akcje promujące czytelnictwo, warsztaty, wystawy, a także możliwość zdalnego dostępu do licencjonowanych zasobów. Ponadto Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Urbanowskiej w Koninie od kilku lat stara się na bieżąco uzupełniać zbiory czytelnicze o jak najwięcej liczbie nowości ukazujących się każdego roku w Polsce. ,,Z książką po drodze 5” to projekt ważny dla mieszkańców, o czym świadczy fakt, że przez ostatnie 5 lat był wybierany w ramach głosowania na projekty Konińskiego Budżetu Obywatelskiego. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom czytelników, dzięki funduszom Konińskiego Budżetu Obywatelskiego, każdego roku do naszej biblioteki trafiło wiele nowości, zarówno z literatury pięknej jak i popularnonaukowej. Korzystają z niej dorośli, dzieci i młodzież. Oferta nowości wzbogacona o audiobooki, filmy, bardzo wpływa na wzrost zainteresowania wypożyczaniem książek koninian, a także przyciąga do biblioteki nowych użytkowników.
– Nie można rzecz jasna w tym krótkim materiale opowiedzieć o wszystkich działaniach MBP w Koninie promujących czytelnictwo, ale osobiście zainteresował mnie projekt pod nazwą: Laboratorium Dojrzałości. Co to takiego?
– Jego celem była integracja i aktywizacja seniorów 60+ wokół nowej oferty czytelniczej i kulturalnej MBP w Koninie w ramach grupy Laboratorium Dojrzałości liczącej na koniec 2023 r. 320 uczestników. Dofinansowano projekt ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Celami działań w ramach przedsięwzięcia było promowanie MBP wraz z jej zasobami jako nowoczesnego miejsca, w którym oprócz podstawowej działalności bibliotecznej wprowadzane są nowe usługi oraz działania nastawione na budowanie wspólnot i otwartość na zachodzące zmiany, aktywizację czytelnictwa, postrzeganie biblioteki jako strefy działań międzypokoleniowych, zdobywanie nowych umiejętności i kompetencji, zagospodarowanie potencjałów i zasobów tkwiących w różnorodności uczestników i pokoleń. Wszystko po to, by wzmocnić rolę MBP w Koninie jako ośrodka animującego kulturę i aktywizującego społeczność lokalną.
Dziękuję za rozmowę.
